عضو شورای پول و اعتبار تأکید کرد: 70درصد دارایی بانک‌ها اموال بلوکه شده غیرقابل نقدشوندگی است و بانک‌ها به جای قلب اقتصاد به تومور تبدیل شدند.
محمدرضا پورابراهیمی نماینده مجلس گفت : شرایط سخت بنگاه های تولیدی، واقعیت های اقتصادی را به یک تراژدی تبدیل کرده است زیرا بانک‌ها در دریافت مطالبات خود، رویکردهای بسیار سختگیرانه ای را در پیش گرفته اند که عملاً سایه رکود بر تولید کشور را گسترده تر می کند.
عضو شورای پول و اعتبار درخصوص رویکرد بانک‌ها نسبت به تعطیلی بنگاه های اقتصادی در برابر عدم توانایی بازپرداخت تسهیلات، اظهار کرد: شرایط اخیر اقتصاد کشور اعم از رکود تورمی که بر اقتصاد حاکم شده است عملاً بنگاه های اقتصادی را در بازپرداخت مطالبات خود به بانک‌های عامل را تضعیف کرده است و بانک‌ها در مقابله به مثل این موضوع، این بنگاه ها را به عنوان دارایی های غیرقابل استفاده، قفل می کنند.
وی ادامه داد: ادامه چنین روندی در اقتصاد، باعث سرعت رکود در اقتصاد می شود زیرا نزدیک به 70درصد دارایی های بانکی به سمت چنین اموال بلوکه شده ای که امکان نقد شوندگی آن نیز بسیار کم است، حرکت کرده است ؛ متأسفانه بانک‌ها با خارج کردن این بنگاه ها از خط تولیدی خود عملاً باعث عدم بازگشت سرمایه خود به بانک‌ها می شوند ضمن آنکه بر پیکره تولید و اشتغالزایی خدشه ای غیرقابل جبران وارد کرده اند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به قانون رفع موانع تولید، تأکید کرد: در این قانون سعی شده است با گشودن ردیف اعتباری، مالکین بنگاه های اقتصادی برغم بدهی هایی که دارند بتواند با ادامه حیات بنگاه های خود نسبت به پرداخت معوقات تسهیلات خود اقدام کنند تا چرخه تولی متوقف نشود.
وی همچنین افزود: شرایط سخت بنگاه های تولیدی، واقعیت های اقتصادی را به یک تراژدی تبدیل کرده است زیرا بانک‌ها در دریافت مطالبات خود، رویکردهای بسیار سختگیرانه ای را در پیش گرفته اند از طرف دیگر، بانک‌ها به خاطر انبوه مطالبات مشکوک الوصول خود هم با مشکلات فراوانی روبه رو هستند.
حسین حشمتی مولایی عضو هیات علمی بانکداری اسلامی نیز درباره رفتارهای سختگیرانه بانک‌ها نسبت به تعطیلی بنگاه های تولیدی اینگونه گفت که بانک‌هایی فعال در نظام اقتصادی ایران، اصولاً پیگیر راه و روش های خاص خود هستند.
وی در مصاحبه با رادیو اقتصاد ادامه داد: دولت ها عموماً بانک‌ها را مجبور به پرداخت تسهیلات تکلیفی به برخی طرح ها و صاحبان صنایعی می کند که خود بانک امکان ارزیابی لازم از این واحدها را ندارد و عمدتاً این نوع تسهیلات دهی با مشکلات فراوانی در آینده مواجه می شود.
عضو انجمن علمی اقتصاد اسلامی ایران با تاکی بر اینکه بانک، فعالیت های مالی باید داشته باشد نه صنعتی، تصریح کرد: متأسفانه بانک‌ها، در مقابل ورشکستگی و زیان بنگاه های تولیدی عملاً از مسئولیت واقعی خود شانه خالی می کنند و در سود بنگاه ها شریک هستند.
این کارشناس صنعت بانک با اذعان به اینکه قانون بانکداری بدون ربا، ساختار اقتصادی کشور را ویران کرد، گفت: متأسفانه ساختارهای اقتصادی کشور در نظام بانکی کاملاً متلاطم است زیرا تمامی بانک‌ها در حوزه کشاورزی، صنعتی و ساختمان به ارائه تسهیلات مشغول هستند و هیچ‌کدام از بانک‌ها بنا به تخصص خود به بانکداری مشغول نیستند.
حشمتی مولایی عضو هیات علمی بانکداری اسلامی با اشاره به اینکه واحدهای صنعتی بزرگ، شیره جان بانک‌ها را چشیده اند، اظهار کرد: طی سال های گذشته، حدود 80درصد تسهیلات به بنگاه و طرح های بزرگ تخصیص داده می شد و در بهترین شرایط تنها 20درصد به عنوان سهم بنگاه های کوچک و متوسط پرداخت می شد اما دولت و نظام بانکداری پی به این مسئله نامطلوب شدند و برای سال95، این نسبت را عکس روند سال94 کردند.
وی اضافه کرد: با عدم تعادلی که در نظام پرداخت تسهیلات به واحدهای اقتصادی پیش آمد، عملاً در سال های گذشته به سمت اشتغال زدایی حرکت کردیم زیرا تخصیص تسهیلات به بنگاه های بزرگ عملاً ریسک شکست پروژه و نابودی بنگاه و شغل را در برداشت ضمن آنکه معوقات سنگین این تسهیلات کمر نظام بانکداری را خم می کرد.
دکتر منصوری، معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با انتقاد از نظام بانکداری و تعطیلی بنگاه های اقتصادی تأکید کرد: متأسفانه تنها در یک رشته صنعتی حدود 120 واحد توسط بانک‌ها ممانعت از تولید صورت گرفته است و دیگر نیروی کاری در این بنگاه ها فعال نیست ؛ اما نباید تمام مشکلات را بر گردن بانک‌های کشور انداخت و باید با مسئله شناسی به سمت اصلاح و رفع مشکلات اساسی نظام پولی و مالی کشور حرکت کرد.
وی افزود: در گزارش هایی که به بانک مرکزی بابت مشکلات ارائه وام به واحدهای بزرگ داده شد، رویه تخصیص ارائه تسهیلات به سمت بنگاه های کوچک و متوسط تغییر کرد اما به این مسئله نقد وارد است زیرا این قاعده، همان قاعده قبلی است ؛ اگر بنگاه های کوچک و متوسط در بازپرداخت تسهیلات خود با مشکل مواجه شدند، آنگاه تکلیف چیست؟
منصوری با انتقاد از اینکه ملاک ارائه تسهیلات، طرح های توجیهی است، گفت: بازنگری در روند ارائه تسهیلات با توجه به ارائه طرح های ترجیحی باید در دستور کار قرار بگیرد زیرا رونق بنگاه های اقتصادی پس از راه اندازی خط تولید می تواند منابع مالی بانک‌ها را در جهت بازپرداخت تسهیلات تضمین کند.
وی از طرف دیگر به پرداخت تسهیلات به پروژه های نیمه تعطیل نیز تصریح کرد: در سال95، بخش قابل توجهی از تسهیلات به سمت پروژه های نیمه تمام سوق داده می شود و هر پروژه ای که بالای 70درصد پیشرفت داشته باشد، می تواند از این تسهیلات استفاده کند ؛ اما روند معیوب این نوع تسهیلات دهی آنجاست که پول بانک به دستگاه تبدیل می شود و بار دیگر آن سرمایه‌گذار با مشکل سرمایه در گردش مواجه می شود که این امر موجب رسوب حجم بالایی از منابع بانکی در پروژه ها می شود.
معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه باید در دوران پس از رکود، بنگاه های فعال را تأمین کرد، گفت: در گام نخست پرداخت تسهیلات، نباید تخصیص اعتباری به پروژه های نیمه تمام به عنوان حمایت از بنگاه های کوچک اتفاق بی افتد زیرا در دوره رکود و پس از آن به واحدهای نیمه فعال، وام تعلق نمی گیرد بلکه تسهیلات باید به بنگاه هایی تعلق یابد که این واحدها دارای رونق هستند تا پول در کشور به گردش دربیاید.
حشمتی مولایی عضو هیات علمی بانکداری اسلامی با اشاره به پرداخت تسهیلات به پروژه های نیمه تمام، خاطرنشان کرد: در سال جاری مقرر شده است که 16هزار میلیارد تومان تسهیلات به طرح هایی ارائه شود که پیشرفت فیزیکی آن بیش از 60درصد بوده است اما
کافی نیست زیرا تکلیف واحدهایی که سرمایه گردش ندارد، چیست ؛ مشکل بازگشت سرمایه را چگونه می خواهیم پوشش دهیم.
دکتر غنیمی فرد عضو اتحادیه سراسری تعاونی های ایران و رئیس سابق خانه صنعت ایران با انتقاد از اینکه بانک‌ها قلب اقتصاد کشور نیستند، گفت: قلب در جایی قرار دارد که بتواند با گردش پول به تمامی پیکره اقتصاد، وضعیت معیشتی و اقتصادی را بهبود ببخشد ؛ تنها بخشی در کشور که چنین توانایی را در خود می بیند، فقط بنگاه های تولیدی واقعی هستند.
وی ادامه داد: تنها تولیدکنندگان هستند که توانایی دریافت مواد اولیه خام و تبدیل آن به کالای دارای ارزش افزوده را دارند که تولید سرانه ملی افزایش پیدا کند تا به موازات آن رفاه برای این مردم به دست بیاورند اما بانک‌ها تنها در گوشه ای از میدان اقتصاد قرار گرفته اند که تنها به فکر رد و بدل کردن پول های نزول خود هستند.
این فعال اقتصادی با انتقاد از سیستم ربوی بانک‌ها و تأثیرات منفی آن در سیستم تولید کشور، تصریح کرد: کاخ های عظیم و شیشه ای بانک‌ها تنها از نزول پول هایی ساخته شده است که در سیستم بانکی کشور با بنگاه داران اقتصادی ردوبدل شده است.
وی ادامه داد: بانک‌ها طمع مردم را برای دریافت سود سپرده بالاتر هوشیار می کنند که به ازای آن سهم بالاتری عاید بانک شود، اما مگر این است که هزینه بازپرداخت بالای تسهیلات تنها در قیمت تمام شده کالاها سرشکن می شود که همین مردم باید آنها را خریداری کنند.
غنیمی فرد با اشاره به اینکه بارها فریاد زدم بانک‌های ایران، کمک حال تولید نیستند تأکید کرد: نظام بانکی به هر حوزه ای که تاکنون وارد شده است باعث بالارفتن قیمت کالای تمام شده برای فروش شده است و تا زمانی که سیستم بانکی به صورت واقعی اصلاح نشود، بانک‌ها خونی برای اقتصاد باقی نمی گذارند.
در ادامه این بحث بار دیگر دکتر حشمتی عضو انجمن علمی اقتصاد اسلامی ایران با اشاره به اینکه بانک قلب اقتصاد است اما نباید به تومور تبدیل شود، نیز ادامه داد: بانک قلب اقتصاد است، به خاطر اینکه بانک واسطه بین سودآوری موسسه و سپرده گذار است و با برداشت حق الوکاله خود از سود شرکت تولیدی، بقیه سهم سپرده گذاری را پرداخت می کند اما اگر این روند به سمتی پیش رود که بانک‌ها به سمت سفته بازی حرکت کنند، این قلب تپنده به یک تومور سرطانی تبدیل می شود ؛ در واقع ماهیت آن بانکی که باید به صورت بالقوه به عنوان قلب اقتصاد عمل کند را به معضلی برای ادامه حیات اقتصاد تبدیل کرده ایم.
