به اعتقاد کارشناسان توسعه فناوری و انتقال تکنولوژی روز دنیا تاثیر بسزایی در وضعیت صنعت فولاد دارد چرا که بازارهای فعلی به بازارهایی رقابتی تبدیل شدهاند. در این بازارها هرتولیدکنندهای که بتواند با قیمت تمامشده پایینتر وارد شود، قطعا میتواند سهم بیشتری از بازار را کسب کند. هر واحد تولیدکننده بازار هدفی دارد و برای آن برنامهریزی میکند تا براساس تکنولوژی روز دنیا از تجهیزاتی استفاده کند که در قیمت تمام شده تاثیرگذار باشد. استفاده از تکنولوژیهای مناسب بهطور قطع در بهرهوری موثر است به دلیل آنکه هم میتوانیم از کیفیت بالاتر و هم بهرهوری بیشتر استفاده کنیم. در شرایط کنونی واحدهای تولیدی باید به سمت تکنولوژیهای نوین دنیا بروند و اگر به این سمت حرکت نکنند، قطعا با مشکلات عدیدهای روبهرو خواهند شد.
در این گفتگو نظرات یکی از مدیران و کارشناسان باسابقه صنعت فولاد را درخصوص ضرورت توسعه فناوری و انتقال تکنولوژی در واحدهای این صنعت را میخوانید:
لزوم افزایش بهرهوری تکنولوژی در تولید فولاد ایران
سید حسین احمدی
مدیر عامل مجتمع فولاد خراسان
نقش بهرهوری در اقتصاد ملی و فراملی بهعنوان عامل تاثیرگذار در شرایط رقابتی انکارناپذیر است. به ویژه در شرایط کنونی صنعت فولاد ایران که از یک طرف با انباشت محصولات در انبارها مواجه است و از طرف دیگر تهدید فولادهای وارداتی را پیش روی خود میبیند. بنابراین در چنین شرایطی که مصرفکنندگان محصولات فولادی به دنبال رابطه منطقی بینکیفیت و قیمت هستند، باید عوامل بهرهوری واکاوی شود تا براساس سهم بهرهوری منابع انسانی، بهرهوری انرژی، بهرهوری مواد، بهرهوری تکنولوژی و سایر عوامل و نقشی که در بهای تمامشده محصولات دارند مورد ارزیابی قرار گرفته و امکانپذیری هر یک با توجه به نقشی که دارند عملیاتی شود.
تکنولوژیهای به کار گرفته شده در صنایع فولاد کشور از مرحله نورد، فولادسازی، احیای مستقیم، گندلهسازی و تغلیظ سنگآهن در زمان خریداری شده از کشورهای صاحب تکنولوژی از سطح مورد قبول و قابل قیاس با تکنولوژیهای رایج در دنیا برخوردار بوده ولی به جهت مباحث تحریمها در سالهای اخیر امکان بهروزرسانی و برخورداری از آخرین نسلها و دستاوردهای تکنولوژی دنیا مقدور نبوده است. بهعنوان مثال تکنولوژی خط کوینچ (QTB) در کارخانجات نوردی، تکنولوژی کورههای قوس الکتریکی (DNARC)، تکنولوژی میدرکس در کارخانجات احیای مستقیم یا تکنولوژی لورگی در کارخانجات گندلهسازی، تکنولوژیهای روز دنیا بودهاند و براساس دانش جهانی در دهه 70 و 80 یا قبل از آن در کشور ما مورد استفاده قرار گرفتهاند و هر یک از این تکنولوژیها براساس مقتضیات خود از سطحی از مصارف مواد، آب، برق، گاز و... بر اساس قیمتهای روز برخوردار بودهاند که بر آن اساس، توان رقابت با ایجاد حاشیه سود مناسب را به همراه داشتهاند. این تکنولوژیها در جهت افزایش بهرهوری و کاهش بهای تمام شده بهطور مستمر اصلاح و بهروزرسانی شدهاند که متاسفانه صنعت فولاد ایران به دلایلی که ذکر شد از این قافله عقب مانده است. از آنجا که در فرآیند تولید فولاد، مواد اولیه و انرژی بالغ بر 55 تا 60 درصد قیمت تمامشده از مرحله کنسانتره تا فولاد خام را به خود اختصاص میدهد و از طرفی در میان عوامل بهرهوری نیز عامل تکنولوژی بیشترین نقش را در تنظیم نرمهای مصرف دارد، به این جهت استفاده از تکنولوژیهای بهبود یافته دنیا مهمترین راهحل اصولی برای کاهش قیمت تمامشده و رقابتپذیری صنعت فولاد است ضمن اینکه در بخش نورد علاوه بر کاهش قیمت تمامشده، بهبود تکنولوژی باعث توسعه و تنوع بخشیدن سبد محصولات نیز میشود.
با توجه به نقش بیبدیل تکنولوژیهای پیشرفته در زمینه سیستمهای اطلاعاتی، اتوماسیون صنعتی، تجهیزات ابزار دقیق، ماشینهای اتوماتیک و... که مزایای بیشماری از جمله افزایش سرانه تولید، مدیریت زمان، گسترش بازارهای هدف، حفظ وفاداری مشتریان، ارتقای سطح ایمنی کارکنان، حفظ محیطزیست و رشد ارزش افزوده را به ارمغان میآورد، لذا مدیریت بر تکنولوژی و روزآمدی آن باید بهصورت مداوم تحت کنترل و مورد توجه مدیران صنعت فولاد در بخشهای دولتی و خصوصی باشد. بنابراین در شرایط جدید پس از برجام ضرورت دارد کارخانههای فولادی بزرگ، متوسط و کوچک (چه مجتمعهای دارای کل زنجیره ارزش از مرحله سنگآهن تا محصول نهایی و چه کارخانههایی که صرفا بخشی از زنجیره تولید فولاد را دارا هستند) با حمایت و همراهی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، تکنولوژیهای روز دنیا را رصد کرده و با در نظر گرفتن مزیتهای نسبی کشور و با مشارکت و همکاری طرفهای خارجی نسبت به تامین و انتقال تکنولوژی در تمامی ابعاد سختافزاری، نرمافزاری، مغزافزاری و سازمان افزاری اقدام کنند.